Vormen van groei

Er bestaan verschillende vormen van groei, zoals groei door het aan elkaar toevoegen van eenheden, en groei vanwege hun onderlinge reproductie. Bij de eerste categorie staan de eenheden los van elkaar, terwijl ze bij de tweede interacties vertonen. Zo kan een gezin in omvang groeien doordat er kinderen aan toegevoegd worden, maar de omvang van een populatie groeit wanneer de kinderen gaan reproduceren. In het eerste geval groeien de aantallen slechts langzaam en geleidelijk, 1, 2, 3, …., enzovoort, maar in het tweede steeds sneller: 2, 4, 8, 16, 32, …, enzovoort. Dit betekent dat met name sinds de Tweede Wereldoorlog de wereldpopulatie bijzonder snel is gaan groeien, terwijl de consumptie per hoofd langzamer ging: elk jaar wordt er alleen wat aan toegevoegd.

Voor de samenleving als geheel zijn er andere vormen van groei, vaak die van de tweede, snelle categorie. Voor de organisatie hebben we machines nodig die zelf slechts met andere machines gemaakt kunnen worden, en deze met weer andere. Hiervoor hebben we steeds meer materiaal en energie nodig. Aangezien die schaarser gaan worden, betekent dit dat we steeds meer energie en materiaal moeten steken in de opsporing en vervolgens bij de zuivering ervan: beide vormen volgen het tweede patroon. Hiervoor hebben we op vele niveaus organisaties opgezet, die van fabrieken, nationaliteiten en internationale organisaties, welke ook onderling georganiseerd moeten worden. Ook deze vorm van groei is dus snel.

Bovendien zijn al deze snelle vormen van groei van elkaar afhankelijk en op elkaar gestapeld: ze versnellen elkaar. Wiskundig heten de snelle vormen van groei exponentieel, waarbij de groeisnelheid in de exponent wordt weergegeven. Bij hun combinatie vormt de tweede laag van groei dan de exponent van de exponent van de eerste, de derde de exponent van deze laatste, enzovoort. Niet alleen is de groeisnelheid van vele maatschappelijke processen dus uiterst snel, maar deze versnelt zelf ook, waardoor de uiteindelijke snelheid dus al gauw helemaal uit de hand lopende hoeveelheden energie en materiaal gaat vergen. Doordat hun voorraden op aarde beperkt zijn, raken die nu met alarmerende snelheden uitgeput.