Boeken

shapeimage_8Wildgroei is de vertaling uit het Engels door Conny Sykora van Wasted World, How Our Consumption Challenges the Planet, in april 2012 uitgegeven door The University of Chicago Press. In dit boek geef ik een overzicht over uiteenlopende tendensen die zich gedurende met name de afgelopen duizend jaar als gevolg van de groei van de menselijke populatie op de wereld hebben voorgedaan.

Doorgaans worden dergelijke tendensen slechts afzonderlijk besproken, waarbij suggesties worden gedaan omtrent het ombuigen ervan om negatieve gevolgen op ons milieu of op de samenleving teniet te doen. Echter, dit is alleen mogelijk wanneer dergelijke tendensen onafhankelijk van elkaar werken, maar niet wanneer ze onderling afhankelijk zijn, of afhankelijk van een gezamenlijke factor, die dan alle ongemoeid worden gelaten. In het geval van toenemende problemen die zich in het milieu, de voedselvoorziening, of in de samenleving voordoen, wordt aan deze voorwaarde niet voldaan: al deze tendensen zijn zowel onderling van elkaar afhankelijk als ook van die in twee centrale factoren, de groei van onze mondiale aantallen en het grondstofverbruik en de daarmee verbonden afvalproductie per hoofd van de bevolking. Deze laatste factoren zijn doorgaans wel als zorgwekkend erkend, maar ze zijn om ethische redenen erg lastig aan te pakken.

 

shapeimage_2Alle systemen produceren afval op bepaalde momenten in hun levensloop – bacteriën, mensen, motoren, zelfs een systeem zo groot en complex als een stad. Tot op zekere hoogte kan dit afval geabsorbeerd en verwerkt worden, of gerecycled – maar helaas nooit volledig. In ‘Wasted World’ laat Rob Hengeveld zien hoe de lange geschiedenis van menselijke consumptie onze wereld doet verstikken in dit afval.

Dit boek is een aangrijpend en dringend werk waarin gerelateerde kwesties als bevolkingsgroei en verbruik van grondstoffen uitvoerig onder de loep genomen worden. Hengeveld legt uit dat het menselijk leven, en de daaruit volgende bevolkingsgroei, niet alleen van minerale grondstoffen afhankelijk is, maar ook van energie. In eerste instantie verkregen mensen hun energie uit voedsel, maar wisten hier later energie in de vorm van water, wind en dieren aan toe te voegen als gevolg van onze voortdurend groeiende behoeftes. Uiteindelijk begonnen we aan de fossiele brandstoffen. Het atmosferisch afval dat deze produceren is de belangrijkste oorzaak van globale klimaatsverandering. De effecten hiervan zijn reeds merkbaar aan de voedseltekorten en ineenstortingen van sociale structuren in sommige delen van de wereld. Omdat al deze problemen met elkaar verbonden zijn, pleit Hengeveld er nadrukkelijk voor dat oplossingen die op individuele problemen gericht zijn niet kunnen werken. In plaats daarvan moeten we de gemeenschappelijke oorzaak aanpakken – de uit de hand lopende bevolkingsgroei. Hoewel vele wetenschappers het erover eens zijn dat bevolkingsgroei een cruciale factor is die drukt op het milieu, is Hengeveld uniek in zijn visie dat we onze aandacht moeten richten op de enorme afvalstroom die een dergelijke groei met zich meebrengt, evenals de toenemende behoeftes van onze globale maatschappij.

Wasted World is een praktische kijk op de duurzaamheid van onze planeet vanuit het perspectief van een bioloog wiens expertise in aantallen en verdeling van soorten ligt. Het is een fascinerend overzicht van het gehele proces van gebruik, verspilling en uitputting van energie en grondstoffen. Door de complexiteit van de oorzaken van de huidige globale status helder uiteen te zetten, biedt Hengeveld ons een weg naar voren.

 

shapeimage_4 Biogeografie wordt steeds belangrijker voor de ecologie. Dynamische biogeografie is de studie van biologische patronen en processen op een brede schaal die zowel de geografische als temporale aspecten in acht neemt. In dit boek worden ruimtelijke patronen en processen van de biogeografie bestudeerd vanuit een ecologisch perspectief. ‘Dynamic Biogeography’ begint met een overzicht van de verschillende aanpakken die men tegen kan komen binnen het vakgebied. De rest van het boek is onderverdeel in vier delen. Het eerste gaat over continuïteitspatronen; zowel kwantitatieve als kwalitatieve classificaties worden besproken. Daarna worden geografische tendensen in de diversiteit van soorten en biologische eigenschappen onder de loep genomen. Deel 3 vormt een inleiding tot de areografie, of de analyse van het bereik van soorten. Het boek wordt afgesloten met een overzicht van alle variatie-schalen en een blik op de toekomst van biogeografie.

 

invasionsDeze studie over biologische invasies introduceert dynamische concepten in de biogeografie en ruimtelijke concepten in de ecologie. Rob Hengeveld maakt gebruik van wiskundige modellen uit de epidemiologie en menselijke geografie om aan te tonen dat het bereik van soorten, in eerste instantie statisch lijkend, wel degelijk dynamische interne parameters bevat.